Het uitverkoren volk

Waar komt de Jodenhaat eigenlijk vandaan? En vinden we in de Bijbel hiervan ook al iets? In het Oude Testament lezen we enkele keren dat bij de erfenis de oudste zoon wordt ‘achtergesteld’. Denk maar aan de geschiedenis van Jakob en Ezau. Jakob kreeg de beste zegen van Izak, terwijl hij niét de eerstgeborene was. Ook bij de zonen van Jakob kom je dat tegen: Ruben was de oudste, maar de Christus zou geboren worden uit de stam Juda. Of kijk naar de zonen van Jozef. Manasse was de oudste, maar juist Efraïm kreeg van Jakob de grootste zegen. Dat kun je nalezen in Gen. 48. Je mag ook denken aan de zonen van Noach. In Gen. 9:26 zegt hij: “Gezegend zij de HEERE, de God van Sem”. Hoewel Jafeth de oudste was, wordt toch Sem als eerste genoemd. Uit hem zou de Messias voortkomen.

   God is soeverein   

Deze dingen zijn voor ons moeilijk te begrijpen. Maar vergeet niet: het is God die met Zijn schepselen kan doen wat Hem behaagt. We zeggen daarom wel: God is soeverein. Dat is een heel belangrijk woord! Het wil zeggen: God staat ónder niemand anders, Hij beslist wat er gebeurt. God hoeft Zich niet te verantwoorden. Mensen zijn het daarmee vaak niet eens! De vraag komt dan op: Waarom heeft de Heere nu juist het volk van Israël uitgekozen? Was dat volk beter dan de andere? Hadden ze iets gedaan om God te behagen? Je weet het antwoord wel uit Deut. 7:7. Daar staat: “De HEERE heeft geen lust tot u gehad noch u verkoren om uw veelheid boven alle andere volken; want gij waart het weinigste van alle volken”. Maar God vervolgt: Ik heb het gedaan omdat Ik dat aan de vaderen gezworen heb!

► Jakob zegent Efraïm vóór Manasse (Rembrandt)

Haat tegen de Joden kan dus voortkomen uit… (schrik niet) haat tegen God. Omdat Hij almachtig is en alles beheerst. Hij kan kiezen of verwerpen. Daarop heeft geen enkel mens invloed. “Dat is toch niet eerlijk?” wordt soms gedacht of gezegd. Waarom hebben de Joden die voorrechten van God gekregen? En als het de Joden dan goed gaat, als ze welvaart hebben, dan kun je die mensen niet uitstaan. En dat kan gemakkelijk omslaan in haat en… vervolging!

   De macht van satan   

Vergeet ook niet dat de duivel steeds geprobeerd heeft om het volk Israël dwars te zitten en uit te roeien. Daar gebruikte hij Farao voor, die de Joden in Egypte onderdrukte. Hij gebruikte Bileam om het volk Israël van God af te trekken (Num. 25). En wat denk je van Haman? Zijn plan om te Joden in het Perzische rijk om te brengen is door God verijdeld.
Driehonderd jaar later werd het volk der Joden opnieuw onderdrukt. Dit keer hing het bestaan van het Jodendom aan een zijden draadje. De Syriërs plaatsten in de tempel een afgodsbeeld. En de dienst aan God werd streng verboden. Ook nu gaf God weer uitkomst. In de geschiedenis van de Makkabeeën kun je hierover meer lezen.

   De zes V's   

En hoe ging het daarna? In het Nieuwe Testament lezen we van het ontstaan van de christelijke kerk. De verhouding tussen Joden en christenen werd daarna geleidelijk aan slechter. Op de volgende pagina's gaan we naar de verdere geschiedenis kijken. We letten daarbij op de zes V's:

• Verwijdering
  Eerst kwam er verwijdering tussen Joden en christenen. Dat wil zeggen: ze gingen elkaar steeds minder begrijpen. Denk maar aan alles wat Paulus op zijn zendingsreizen is overkomen. Lees meer op deze pagina.
• Vervanging
  Wat wordt daarmee bedoeld? Steeds meer mensen gingen beweren dat God niets meer met het Joodse volk te maken wilde hebben. De christelijke kerk was in de plaats gekomen van de Joden. Je kunt zeggen: de Kerk had de Joodse godsdienst vervangen. Lees meer op deze pagina.
  
• Verdrukking
  Die volgde al snel. Joden telden niet meer mee, ze werden uitgescholden, er werden allerlei lelijke dingen over hen verteld. Lees meer op deze pagina.
• Vervolging
  Dat was vooral vanaf het begin van de Middeleeuwen. In meerdere landen werden Joden gearresteerd, of werd ze het leven moeilijk gemaakt. En nog steeds vindt die vervolging plaats. Lees meer op deze pagina.
• Verbanning
  Tegen het einde van de Middeleeuwen (13e tot 15e eeuw) gebeurde het steeds vaker dat Joden uit Europese landen werden verdreven. Meestal raakten ze een groot deel van hun bezittingen kwijt. Lees meer op deze pagina.
• Vernietiging
  Dit alles heeft geleid tot de vreselijke Holocaust (= 'totale verbranding'), waarin miljoenen Joden de dood hebben gevonden. Dat kunnen we ook wel noemen: algehele uitroeiing of: verdelging. Dat gebeurde in de vorige eeuw. Op deze pagina's kun je daarover meer lezen.