De rivier
De Jordaan stroomt in de buurt van het plaatsje Degania het meer van Tiberias uit. Daar is ook een sluis: zo zuinig zijn de Israëli’s op het zoete water in het meer. En dat kan in de winter aardig vol komen te staan…
Beweerd wordt dat in deze omgeving Jezus door Johannes is gedoopt. Op die plek laten sommige mensen, uit een soort bijgeloof, zich dus ook dopen… Anderen denken dat die doopplaats in de buurt van Jericho is geweest, aan de overkant van de Jordaan.
► 'Doopplaats' van Johannes
Vanaf het meer van Galilea moet het water ongeveer 100 kilometer tot de Dode Zee afleggen, maar door al het gekronkel heeft de rivier daar wel de dubbele afstand voor nodig! Intussen gaat hij ook nog zo’n 200 meter naar beneden.
"Pronk van de Jordaan"
Toch lijkt de rivier zelf onbetekenend: de breedte is nergens meer dan zo’n 30 meter, en vaak nog veel minder. De Jordaan is omgeven door struikgewas en geboomte. In Bijbelse tijden werd hier ook hout vandaan gehaald. Denk aan de geschiedenis van de houthakkers bij Elisa (2 Kon. 6), waarbij één van de arbeiders het blad van zijn bijl in het water liet vallen! In de kale en dorre omgeving is dit gebied als het ware een prachtige groene oase met mooie bloemen. De Bijbel noemt dit gebied wel: “de hoogmoed (of pronk)” en “de verheffing” van de Jordaan (Zach. 11:3 en Jer. 49:19). Die laatste tekst leert ons dat er toen ook wilde dieren in dit gebied voorkwamen, zelfs leeuwen. Deze dieren werden bij hoog water wel eens verjaagd, zodat ze gevaar konden opleveren voor de inwoners van de naburige dorpen. Het was er voor mensen dus niet altijd veilig. Dan begrijp je ook waarom er staat in Jer. 12:5: “Hoe zult gij het dan maken in de verheffing van de Jordaan?”
Doortocht van Jozua
Op sommige plaatsen was de Jordaan ondiep: je kon er met weinig moeite oversteken; daar waren de “veren van de Jordaan”. Op zo’n plek werden in de tijd van Jefta ook de vluchtende Efraïmieten tegengehouden (Richt. 12:5).
Tijdens de regentijd, vaak in het voorjaar, treedt de rivier nogal eens buiten zijn oevers. In de Bijbel heet dat de “spade (= late) regen”. Ook is het dan de tijd dat de sneeuw van de bergen gaat smelten. Het omgekeerde kan ook: dat als gevolg van een aardverschuiving een stuk van de rivier droogvalt. Het is in het verleden zeker vier keer gebeurd dat daardoor een gedeelte van de Jordaan een aantal uren zonder water was. Sommigen denken dat zoiets ook is voorgevallen bij de intocht onder leiding van Jozua (hoofdstuk 3). Er zou dan een blokkade zijn gekomen in de rivier, in de buurt van de stad Adam. Ten zuiden daarvan zou de Jordaan over 30 kilometer zijn leeggelopen in de Dode Zee. Het is mogelijk. In elk geval is het een gebied waar regelmatig aardbevingen plaatsvinden. En we lezen in Psalm 114:3 en 4: “De Jordaan keerde achterwaarts. De bergen sprongen als rammen, de heuvelen als lammeren.” Dat doet echt wel aan een aardbeving denken! God is machtig om dit natuurverschijnsel te gebruiken om Zijn volk in het beloofde land te brengen.