Een eigen staat

De Engelsen houden - ook nog ná de oorlog - voet bij stuk: niet teveel Joden naar Palestina. Toch proberen regelmatig Joden in gammele schepen het land te bereiken. Soms gaat het heel erg mis. In 1942 wordt het schip ‘Struma’, met ongeveer 700 Joodse immigranten aan boord, in de Zwarte Zee door een torpedo getroffen. Alle opvarenden (waaronder meer dan honderd kinderen) op één na laten daarbij het leven.

   Chaos!   

De Joden geven de Engelsen de schuld van dit soort rampen. Er vormen zich Joodse strijdgroepen in Palestina die aanslagen op de Britse autoriteiten gaan plegen. Er breekt een tijd van chaos aan. Joodse activisten verwoesten in 1946 het militaire hoofdkwartier van de Engelsen in het ‘King David Hotel’ in Jeruzalem. Ook hierbij vallen veel slachtoffers: meer dan 90 doden, waarvan bijna de helft Arabieren, zijn te betreuren.

De 'illegale' immigratie in Israël blijft doorgaan. Daarbij spelen zich soms droevige taferelen af. Bijzonder triest is de geschiedenis van de Exodus in 1947. Op dit schip, dat is vertrokken uit de Franse stad Marseille, bevinden zich 4500 mensen: veel Joden die de vervolgingen en de vernietigingskampen hebben overleefd.

► Het volgeladen schip 'Exodus'

Ze proberen in 1947 de haven van Haifa in Palestina te bereiken. De Britten zijn hiervan niet gediend: de Joden moeten terug naar Frankrijk. Ook dit land wil ze niet toelaten, zodat de Joden doorgestuurd worden naar… Duitsland.

   Verdelingsplan   

Intussen zien de Engelsen het Mandaat Palestina, dat hun 25 jaar eerder was opgedragen, niet meer zitten. De Verenigde Naties (de VN, opgericht in 1945) moeten het verder maar uitzoeken. Er wordt een plan opgesteld om Palestina te verdelen in een Joods en een Arabisch deel. Een gebied rondom Jeruzalem moet dan onder internationaal bestuur komen. En de stad Jaffa zal tot het Arabische gebied gaan behoren.
Als de Arabieren hiervan lucht krijgen wordt het plan meteen door hen afgewezen. Maar de VN zetten door: op 29 november 1947 wordt het delingsplan met 2/3 meerderheid aangenomen. Dit is een belangrijk besluit, dat bekend zal worden als 'Resolutie 181'.

► Feest in Jeruzalem        beeld: National Library of Israel

Op het kaartje zie je hoe gevaarlijk smal het Joodse gebied (bruin) ten westen van Jeruzalem is. En daarbij te bedenken dat de Joden in 1922 al zo'n driekwart van hun vestigingsgebied aan de Arabieren waren kwijtgeraakt! Dat is het gedeelte ten oosten van de Jordaan. En van het overgebleven stuk houden ze nu nog maar ongeveer de helft over. Toch verwelkomen de Joden het besluit van de VN; in Jeruzalem wordt volop feestgevierd...

   Burgeroorlog   

De Joden zijn dus opgetogen en de Arabieren verbitterd. Joden op 'hun' grondgebied? Geen denken aan! Er volgt een periode met veel strijd tussen Arabieren, Joden en Engelsen. Niet alleen door Arabieren worden aanslagen op Joden gepleegd, ook door Joodse terreur worden bruggen en spoorwegen vernield. Joden die verdacht worden van samenwerking met de Britten worden gedood. Het lijkt wel of ineens iedereen in Palestina de vijand van iedereen is. Er ontstaat een complete burgeroorlog, waarin veel wreedheden worden begaan. In april 1948 worden meer dan 100 inwoners van een Arabisch dorpje (Deir Yassin) door Joodse strijders gedood. Vaak wordt vergeten dat de Joden eerst door de Arabieren onder vuur werden genomen. Deze nemen enkele dagen later bloedig wraak door een laffe aanval op dokters en verpleegsters van het Joodse Hadassah-ziekenhuis.

   De grote dag...   

Maar de ontwikkelingen gaan door. In mei 1948 maken de Engelsen meer haast met de terugtrekking uit Palestina. Wat is er nu terecht gekomen van het prachtige idee van een "Joods nationaal Tehuis"? De Joden weten maar al te goed wat hun te wachten staat als ze overgeleverd zijn aan de Arabieren. Binnen 24 uur, op 14 mei, volgt de Joodse Onafhankelijkheidsverklaring. Het Britse Mandaat is beëindigd. De Joodse staat wordt uitgeroepen! De naam wordt: ISRAËL. Er staat een man op met een opvallende haardos. Het is David Ben Goerion, die de eerste premier van het land zal worden. Hij leest de Verklaring voor in het museum van Tel Aviv.

► De Onafhankelijkheidsverklaring

Boven Ben Goerion hangt een portret van Theodor Herzl. Deze man had 50 jaar eerder met een profetische blik gezien dat de staat Israël werkelijkheid zou worden. Deze dag - volgens de Joodse jaartelling de 5e ijar van het jaar 5708 - wordt nog steeds door de Israëli's herdacht en gevierd als: Jom Ha'Atsmaoet.

De nieuwe staat wordt door meerdere landen erkend: al snel door Amerika en Rusland. Mede dankzij de Russen krijgen de Israëli’s de wapens die ze nodig hebben om weerstand te bieden aan de dreigende Arabische invasie. Want de vijand staat al, tot de tanden bewapend, aan de grenzen van Israël. De vreselijkste dreigementen worden door de Arabieren aan het adres van Israël geuit. Al hebben de Joden nu hun eigen staat, de strijd is nog lang niet gestreden!