De Tweede Wereldoorlog
De jaren 1939-1948 zijn rampzalig voor de Joden. De Tweede Wereldoorlog is een absoluut dieptepunt in hun geschiedenis. Veel Joden worden vervolgd of vermoord. De Joden hebben geen eigen land en wonen verspreid over heel de wereld. Nergens in Europa voelen de Joden zich veilig. Bijna zes miljoen van hen komen om.
Aanleiding
Op 1 september 1939 vallen Duitse troepen Polen binnen. Dit is de aanleiding voor de Tweede Wereldoorlog, die eerst in Europa plaatsvindt, maar waarbij steeds meer landen betrokken zullen worden. Een ongekend bloedige oorlog, die geschat zo’n 70 miljoen slachtoffers zal eisen. Meer dan de helft daarvan zijn Russen en Chinezen.
In 1939 heeft Adolf Hitler de leiding van Duitsland. Hij geeft de Joden er de schuld van dat het zo slecht gaat met het land. Hij voert heel veel maatregelen in om het de Joden zo lastig mogelijk te maken. Dat gebeurt al vóór de Tweede Wereldoorlog. Zo worden in 1938 in Duitsland bijvoorbeeld al veel spullen afgepakt van de Joden. Dit gebeurt in de zoenoemde 'Kristallnacht' (9-10 november 1938). Joodse huizen worden in brand gestoken en er worden zelfs 92 Joden vermoord. Helaas is dit pas het begin van alle ellende die de Joden zullen gaan meemaken: discriminatie, geweldpleging, transporten, concentratiekampen...
Onderduikers
Veel Joden slaan op de vlucht. Sommige Joden die naar Palestina willen worden bij de grens teruggestuurd. Er is namelijk nog geen Joodse staat. Daarom moeten veel Joden in landen blijven waar ze grote kans hebben om opgepakt te worden. Veel Joden duiken daarom onder bij mensen die hun een verborgen plek in huis aanbieden. Een voorbeeld hiervan is Anne Frank. Door haar 'Dagboek' is ze over heel de wereld bekend geworden.
► Auschwitz. Eén beeld zegt meer dan duizend woorden...
De Britten hebben ook zo hun problemen. Ze hebben het ‘mandaat’ over Palestina. Maar daar beginnen de moeilijkheden hun boven het hoofd te groeien. Zullen de Arabieren, net als de Turken dertig jaar geleden, toch de kant van Duitsland kiezen? Daar willen ze liever niet aan denken. Dat was ook een reden waarom ze in 1939 de immigratie van Joden in Palestina beperkt hebben. Daar hadden de Arabieren ook op aangedrongen. Want voor de Joden hoeven de Engelsen niet te vrezen. Die worden immers op veel plaatsen in Europa vervolgd – zij zullen dus wel achter de Britten blijven staan. Helaas wordt door de Engelsen te weinig gedaan om de Europese Joden te redden. Terwijl ze weten van de vernietigingskampen in Polen, zoals Auschwitz en Sobibór.
Arabische haat
Daarbij komt de felle haat van extreme Arabieren tegen de Joden. Vooral de Moefti van Jeruzalem heeft daarin een grote rol gespeeld. In 1937, tijdens de Arabische opstand in Palestina, was hij al voor de Engelsen gevlucht. Uiteindelijk komt hij in Duitsland, waar hij eind 1941 een gesprek heeft met Hitler. Dat is een paar maanden voordat Hitler besluit om de Joden uit te roeien (de Endlösung). Hebben die twee daarover ook gesproken?
► November 1941: De Moefti in gesprek met Hitler beeld Bundesarchiv
In ieder geval wordt de Moefti door de nazi’s 'in de watten' gelegd. Hij krijgt een vorstelijk salaris en een prachtige villa in Berlijn. Hij mag anti-Joodse radio-uitzendingen verzorgen, die tot in het Midden-Oosten te ontvangen zijn. Hij probeert moslims ertoe over te halen dienst te nemen in het leger van de nazi’s. Het doel: zoveel mogelijk Joden vermoorden. Hij brengt een bezoek aan Auschwitz, om te zien hoe de Duitsers ‘te werk’ gaan… Het plan wordt gemaakt om ook de Joden in Palestina te vergassen. Dat gaat niet door omdat de Duitsers in Noord-Afrika worden teruggedreven, zodat ze Palestina niet kunnen bereiken.
Uitzicht?
In 1945 loopt deze verschrikkelijke oorlog af. Maar de Joden die de oorlog hebben overleefd hebben nog steeds geen eigen land. Het liefst willen ze naar Palestina, maar daar zijn nog steeds de Engelsen de baas. Een eigen staat? Voordat het zover is, zullen enkele jaren voorbij gaan. En ook zullen de Joden in Palestina nog heel wat moeten meemaken…