Vernietiging

Al vóór het uitbreken van de oorlog hebben de nazi’s zich bezig gehouden met de vraag: hoe is de totale oplossing van het ‘Jodenvraagstuk’? De ‘Endlösung’ wordt dat genoemd. Het leek vooral neer te komen op het verplaatsen of laten emigreren van Joden. Hitler had 15 jaar eerder al in "Mein Kampf" geschreven dat dit vraagstuk moest opgelost worden. Anders zou het slecht aflopen met Duitsland! Hermann Göring, de plaatsvervanger van Hitler, kreeg de opdracht die harde noot te kraken.

   Babi Yar   

In de zomer van 1941 waren de Duitsers Rusland binnengevallen. Direct werden maatregelen tegen de Joden genomen. En hoe! Ze werden bijeen gedreven, daarna vermoord en hun lijken in massagraven gedumpt. Weinigen wisten van deze gebeurtenissen. Vreselijk hebben de nazi’s huisgehouden in Kiev (de Oekraïense hoofdstad). Omdat de Russen zware tegenstand boden, wilden de Duitsers wraak nemen. Eind september werden meer dan 33.000 Joodse inwoners naar een ravijn (Babi Yar) gevoerd, waar ze werden vermoord.

► Het Joodse gedenkteken in Babi Yar
►►  President Zelensky legt een krans (2021)

Dit nam slechts twee dagen in beslag! In de maanden die volgden zijn er nog tienduizenden mensen ter dood gebracht. Twee jaar later, in 1943, toen de Duitsers zich moesten terugtrekken, hebben ze geprobeerd om alle sporen van deze massaslachting uit te wissen, onder andere door de lijken te verbranden. Maar deze gruwelijke gebeurtenis werd toch bekend door de verhalen van enkele overlevenden. Trouwens, ook de Russen probeerden 'de waarheid van Babi Yar’ te verdoezelen. Het ravijn werd volgestort met puin, als een soort vuilnisbelt.

► Dina Pronicheva was een van de weinige overlevenden van deze massamoord. Ze viel neer tussen de mensen in het ravijn die gewond of al gestorven waren. Overal hoorde ze gekreun en gesnik. Maar zelf werd ze niet door de kogels geraakt. Toen het donker was, wist ze uit het ravijn te ontsnappen. Na de oorlog is ze ook opgetreden als getuige in processen tegen Duitse politieagenten, die verantwoordelijk waren voor het bezette gebied. De foto is uit 1946.

   Wannsee-conferentie   

Echter, de Duitsers wilden een betere, meer georganiseerde, oplossing van het Jodenvraagstuk. Daarover werd in januari 1942 gesproken op een geheime bijeenkomst in Berlijn. Deze vergadering wordt wel de ‘Wannsee-conferentie’ genoemd. Er werd een uitgebreide lijst bestudeerd, waarin de aantallen Joden in de verschillende landen waren vermeld. Geweldige cijfers. Om bang van te worden! In Rusland al 5 miljoen, in Polen meer dan 2 miljoen. En dan nog in Frankrijk: bijna 1 miljoen, in Nederland 160.000. Dit kon zo niet langer. Een gevaar voor het Arische (Germaanse) ras! Wat nu?
In nog geen twee uur waren de ‘heren’ er uit. Moest er niet gedacht worden aan gifgas? Men kende het bestrijdingsmiddel Zyklon-B. Dat was al gebruikt voor het ‘ontluizen’ van kleding. En ook al voor het doden van gevangenen. In meerdere concentratiekampen, zoals Auschwitz en Mauthausen, zou dit dodelijke middel ingezet worden. Ontelbaar veel mensen, waaronder zes miljoen Joden, zijn daardoor omgekomen. En ook velen uit andere ‘niet-Arische’ bevolkingsgroepen (zoals zigeuners) werden daarvan het slachtoffer.

   Reddingsacties   

Werd er dan niet tegen deze praktijken geprotesteerd? In het oosten van Europa viel dat bitter tegen: veel mensen waren daar nog steeds antisemiet. In het westen waren ook de kerken betrokken bij het beschermen en verbergen van Joden; vooral in Frankrijk gebeurde dat. Later tijdens de oorlog organiseerden de Amerikanen een actie voor oorlogsslachtoffers, maar dat was veel te laat.
Wel kwamen er in Lissabon regelmatig treinen aan met Joden uit Midden-Europa. Zij konden dan naar Amerika ontsnappen. Ook hebben de Joden Engeland nog gevraagd om de vernietigingskampen te bombarderen. Fabrieken in de buurt werden wél onder vuur genomen, maar van een aanval op de kampen is niets gekomen. Was men toch bang voor wraakneming door de Duitsers?

De Tweede Wereldoorlog: voor de Joden een catastrofe. De herinneringen eraan zijn te zien. Ooggetuigenverslagen zijn nog te lezen. Je treedt “een wereld van afgrijzen” binnen, zoals iemand dat eens uitdrukte. Opdat wij niet vergeten!

   Wist je ...   

• dat de ramp die de Joden getroffen heeft de 'Holocaust' wordt genoemd?
• dat dit woord de betekenis heeft van: brandoffer?
• dat het in de Bijbel voorkomt in Hebr. 10:6?
• dat de Joden zelf wel spreken over de 'Shoah' (vernietiging)?
• dat dit Hebreeuwse woord te vinden is in Jes. 24:12?