Kasjroet - Spijswetten

We weten uit het Oude Testament dat God aan de Israëlieten geboden heeft gegeven over het voedsel en de voedselbereiding. Welke dieren ze wél (die waren koosjer, dat betekent: ‘geschikt’) en welke ze niét mochten eten. Dat is te lezen in Lev. 11 en Deut. 14. Veel onreine vogels worden opgenoemd. Dus de Joden nemen geen risico en eten alleen bekende dieren als ganzen, duiven, kippen en kalkoenen. En slechts de vissen die vinnen en schubben hebben. Een gerookte paling is er dus niet bij. Eieren mogen gegeten worden, maar alleen van reine dieren. Maar als moeder in de keuken er een druppeltje bloed in aantreft, is het verboden voedsel. Immers, het eten van bloed is een bijzondere gruwel. Aan Noach was dat al bekend gemaakt (Gen. 9:4).

   Opletten wat je eet...  

Wie op jacht gaat, moet erop letten dat het dier alleen maar wordt gevangen. Dus niet doden, want voor rein voedsel is het nodig dat het dier geslacht wordt. En daarvoor zijn ook weer speciale regels. Het moet met een heel scherp mes gebeuren. Er mag niet teveel bloed achterblijven, dus de persoon die deze taak verricht moet de goedkeuring van de rabbijn hebben. Hij moet uiteraard een vrome Jood zijn, maar ook bevoegd zijn, verstand van zijn vak hebben - zoals wij zouden zeggen. Duidelijk is dat een verscheurd dier ook niet mag worden gegeten. Dat is voor de honden (Ex. 22:31). In de Bijbel lees je van Ezechiël dat de profeet zich heel goed aan deze regels heeft gehouden (Eze. 4:14).

Met wormen en insecten zijn de Joden heel voorzichtig: alleen vier soorten sprinkhanen zijn toegestaan. Later lezen we ook van Johannes de Doper, dat hij sprinkhanen at. Ook beweren ze dat je de heupzenuw van een dier niet mag eten, omdat die (volgens Gen. 32:32) bij Jakob gekwetst was. Daar wordt heel goed op gelet: je kunt dus bij het bereiden van het eten beter teveel vlees wegsnijden dan te weinig… Als je wilt dat de wijn die je drinkt ook koosjer is, moet je informeren of een rabbijn toezicht heeft gehouden op de bereiding. En of er alleen orthodoxe Joden aan gewerkt hebben…

   Vlees en melk   

Bijzonder is ook dat de Joden vlees- en melkproducten scherp van elkaar gescheiden houden. Dit voorschrift ontlenen ze aan Deut. 14:21: “Gij zult het bokje niet koken in de melk van zijn moeder”. In de praktijk betekent het dat orthodoxe Joden in de keuken twee aparte serviezen hebben: één voor het bereiden en nuttigen van vleeswaren en één voor melkproducten.
Als het over al deze wetten gaat: je wilt niet weten wat daarbij allemaal komt kijken en hoeveel aandacht orthodoxe Joden hieraan besteden. Want je zou eens per ongeluk de wet (of een zelfbedacht wetje) overtreden!