De Klaagmuur

Voor het Jodendom is Jeruzalem: ‘de heilige stad’. Het is immers de ‘stad van David’. De Klaagmuur is voor de Joden hét kostbaarste heiligdom.

Voor de islam is Jeruzalem na de steden Mekka en Medina de derde heiligste stad. De Rotskoepel op de Tempelberg is voor de moslims dé heiligste plek in Jeruzalem. Beide godsdiensten eisen Jeruzalem op als dé heilige stad. Dat geeft spanningen. Een bron van veel ruzies!

   Belangrijk voor de Joden   

In 70 na Christus verwoestte het Romeinse leger, onder aanvoering van generaal Titus, de stad Jeruzalem en de tempel. Het enige dat overbleef was een stuk westelijke buitenmuur van het tempelplein.
Dit gedeelte van de muur wordt in het Hebreeuws Kotel haMa’aravi genoemd (of kortweg: de Kotel). Doordat vele Joden hier bij de muur klaagden over de verwoesting van de tempel en de verstrooiing van de Joden noemden ze deze muur ook wel de ‘Klaagmuur’ of de ‘Muur van de Klaagliederen’.

In de 16e eeuw werden huizen dicht bij de muur afgebroken. Dat was na een aardbeving. De Joden mochten toen van de islamitische heersers die plek aanwijzen als gebedsplaats.
De gebedsruimte werd eerst nog niet zo veel gebruikt. Wel bij speciale gelegenheden, bijvoorbeeld bij de herdenking van de verwoesting van de tempel (Tisja Be’av) of bij persoonlijke problemen. Pas later, begin 20e eeuw kwam deze muur meer in trek. Toen werden er door de rabbijnen ook regels ingesteld om mannen en vrouwen te scheiden.

   Zesdaagse Oorlog   

In 1948 brak er een oorlog uit tussen de nieuwe staat Israël en zijn buurlanden. Jordanië veroverde toen de oude stad van Jeruzalem. En de afspraak was, dat de Joden bij de Klaagmuur mochten blijven bidden. Helaas hebben de Jordaniërs die belofte niet gehouden: bijna twintig jaar lang bleef het verboden gebied.
Dat was de toestand tot de bekende Zesdaagse Oorlog in 1967. Toen werden de Israëli’s weer heer en meester over het tempelgebied met de Klaagmuur. Ze vonden de ruimte bij de muur te klein en daarom werden veel huizen afgebroken. Daardoor ontstond een groot plein.

De muur is bijna 20 meter hoog. Onder de grond ligt een stenen fundering van 19 meter. Veel steenblokken dateren nog uit de tijd van koning Herodes. Deze stenen zijn ongeveer 1,5 meter hoog en soms 3 meter breed.

Tijdens het bidden bewegen de joodse mannen naar voren en naar achteren of naar links en rechts. Soms lopen ze op en neer en staan weer stil. Ze bidden met hun hele lichaam. In de voegen tussen de stenen in de Klaagmuur worden vaak kleine briefjes met wensen of gebeden (kvittelchen) gepropt. Regelmatig moeten schoonmaakploegen komen opdraven om de restanten te verwijderen.

De Klaagmuur is ook de plek van samenkomst tijdens het vieren van de Joodse feesten, zoals Jom Kippoer (Grote Verzoendag) en de beëdiging van officieren. Elke maandag- en donderdagmorgen komen er joodse families naar de Klaagmuur voor de plechtigheid van Bar Mitswa ('zoon der wet'). Bij die gebeurtenis leest de dertienjarige jongen een stukje uit de Thora voor en houdt een korte preek. Ook joodse bruidsparen komen na de huwelijksceremonie naar de Klaagmuur om er te bidden.
Bekijk hier een video van een bijeenkomst van orthodoxe Joden bij de Klaagmuur.

   Belangrijk voor de moslims  

Voor de islam is de Tempelberg in Jeruzalem de heilige plaats. De moslims zeggen dat de profeet Mohammed op het wonderpaard Boerak naar de hemel is gereden, vanaf de top van de berg Moria, eigenlijk vanaf de plaats waar eens de tempel heeft gestaan. Daarom is op de bergtop de Rotskoepel gebouwd. Een achthoekig islamitisch bouwwerk met een gouden koepel. De blikvanger van Jeruzalem!

Een moskee is voor de moslim het gebouw om te gaan bidden. Op het Tempelplein staan dan ook verschillende moskeeën, zoals de Vrouwenmoskee, de El-Boerakmoskee en de Al Aqsa-moskee, die wel de bekendste is. Deze naam betekent ‘de ver (van Mekka) verwijderde’. Het is de oudste moskee in Israël. Hij werd gebouwd in het begin van de 8e eeuw en kan wel 5.000 mensen bevatten.

Joden en moslims willen allebei de stad Jeruzalem en de tempelberg voor zich zelf. Hoe zal dat gaan in de toekomst? Zal er opnieuw oorlog komen? Om Jeruzalem?

In het Arabisch heet de stad Al-Koedesj Sjarief: 'Het Ware Heiligdom'.
In het Hebreeuws heet het Jeroesjalajiem: 'De Stad van de Vrede'.
Zal Jeruzalem ooit een stad van vrede zijn?