Arabisch verzet
De Eerste Wereldoorlog is voorbij. Maar van rust is voorlopig geen sprake. In 1919 volgt de Vredesconferentie van Parijs, waarop ook de Volkenbond wordt opgericht.
De conferentie van San Remo
Allerlei landen hebben zo hun wensen. De Engelsen vinden: Wij hebben het Midden-Oosten bevrijd, dus mogen wij daar wel iets te zeggen hebben. En de Fransen hebben wel zin in Syrië. En de Zionisten? Die weten maar al te goed wat hun door de Britten is beloofd: een eigen Tehuis in Palestina. Ze willen dus goed opletten wat de Engelsen met de Balfour-verklaring gaan doen. Emir (prins) Faisal is er ook, samen met kolonel Lawrence. Want de Arabieren hebben geholpen tegen de Turken, dus mogen ze ook onafhankelijkheid eisen. In elk geval in de gebieden die duidelijk Arabisch zijn. Zoals Irak en… Syrië.
► Kolonel Lawrence, gefotografeerd in Arabische 'uitdossing'. Hij was een groot liefhebber van motorfietsen. In 1935 overleed hij (nog geen 47 jaar oud) aan de gevolgen van een motorongeluk.
Zal dat allemaal goed komen? In het begin zijn er hoge verwachtingen. In april 1920 wordt in San Remo een grote conferentie gehouden. De overwinnaars van de oorlog komen in deze Italiaanse stad bijeen. Er vallen belangrijke besluiten. De Engelsen gaan Palestina en Mesopotamië (Irak) besturen. En ook Trans-Jordanië (dat tegenwoordig Jordanië is). Er wordt een speciale 'stadhouder' over Palestina aangesteld: de Engelsman Herbert Samuel (die ook zelf een Jood is).
De Fransen krijgen, zoals dat heet, het mandaat over Libanon en Syrië. Als de Arabieren onafhankelijkheid krijgen in hun eigen gebieden, zullen de Joden mogen wonen in Palestina én het gebied ten oosten van de Jordaan. Dat is de bedoeling… Het lijkt er ook op dat de Arabieren met deze verdeling wel vrede hebben.
Tegenstand
Intussen broeit er wat in Jeruzalem. Er is een groep Arabieren die vindt: Overal waar Arabieren wonen moeten zij het voor het zeggen krijgen! Niks geen Balfour-verklaring! Niks geen Joden in Palestina! De leider van deze groep is Amin-al-Hoesseini, een heel erge antisemiet. Hij moet niets van de Joden hebben; het zijn bacteriën, vindt hij. Luister eens naar zijn woorden:
“Arabieren, vergeet niet dat sinds mensenheugenis de Jood de grootste vijand is, van je voorouders en van jullie. Laat je niet door hem misleiden, want hij is het die Christus martelde en die Mohammed vergiftigde. En nu wil hij jullie weer slachten, net zoals in het verleden!”
Deze man is de aanstichter van relletjes in Jeruzalem. Daarbij komen zowel Joden als Arabieren om. Hij wordt door de Britten veroordeeld tot tien jaar gevangenisstraf, maar weet te ontvluchten. En nu het ongelooflijke: een jaar later wordt hij weer binnengehaald!
► Amin-al-Hoesseini en Herbert Samuël
De Engelse 'stadhouder' Samuël benoemt hem tot Groot-Moefti (islamitisch geestelijk leider) van Jeruzalem. Op de foto (van rond 1920) zie je dat hij en Samuel een gezellig onderonsje hebben. Maar de Britten weten dan nog niet wat ze met deze man 'in huis' gehaald hebben. En wat een ellende ze met hem zullen gaan beleven! Ze zullen waarschijnlijk gedacht hebben: Dit is een manier om de Arabieren te vriend te houden. Dan gaan ze zich misschien beter tegenover de Joden gedragen. Maar wat hebben zij zich daarin vergist…