1956 Suez-crisis

Egypte staat er niet zo goed voor. Nasser, die intussen president is geworden, heeft geldgebrek. Mooi dat hij een flink bedrag kan lenen van Amerika en Engeland voor de bouw van een stuwdam in de Nijl. Die moet zorgen voor het regelen van de waterstand en het opwekken van energie. Allemaal goed voor de economie!

   Kanaal afgesloten   

Maar plotseling gaat die lening niet door. Nasser is verontwaardigd. In juli 1956 doet hij een sluwe zet tegen Israël. Hij wil laten zien dat hij niet met zich laat sollen. Hij beschouwt zich zo'n beetje als de leider van de Arabieren. Egypte sluit het Suezkanaal en de haven van Eilat voor Israël af. Nu kunnen er geen Israëlische schepen meer door het kanaal.

► Nasser wuift naar een menigte aanhangers

De westerse landen zijn in rep en roer. Vooral Engeland, waarvan veel schepen door het Suezkanaal varen. Amerika heeft er wat minder belang bij en probeert een conflict te voorkomen. Maar wel moet er, vindt men, internationale controle over het kanaal blijven. Het is immers al bijna 70 jaar een vrij bevaarbare waterweg. Maar Nasser wil daarvan niets weten. Hij beweert dat er actie moet komen om de Arabische wereld te redden van de ondergang. Het grote gevaar heet: Israël! Over vrede praten heeft volgens hem geen zin.
In oktober worden de legers van Egypte, Syrië en Jordanië samengevoegd. Dat is een geweldige dreiging. “De strop om de nek van Israël wordt aangesnoerd”, zegt een Israëlische politicus.

   Actie tegen Egypte   

Nu gaan Frankrijk en Engeland zich voorbereiden op een gewapende actie tegen Egypte. Israël wil ook meedoen, als Frankrijk belooft de Israëlische steden te beschermen tegen luchtaanvallen. Het leger van Israël was in de afgelopen jaren in kwaliteit achteruit gegaan. Dat had ook te maken met de grote aantallen immigranten. Bijna alle Israëlische mannen worden voor het leger opgeroepen. Zij moeten ook eerst nog leren met moderne Franse wapens om te gaan…

Op 29 oktober vallen de Israëli’s de Sinaï-woestijn binnen om de Egyptische legers te verslaan: de Sinaï-expeditie. Deze wordt geleid door generaal Moshe Dayan (met het bekende ooglapje). Met toestemming én hulp van Frankrijk en Engeland! Israël moet in de Veiligheidsraad tekst en uitleg geven. In zes jaar tijd zijn er een paar duizend gevallen geweest van sabotage en aanvallen vanuit Egypte en andere Arabische landen. Honderden Israëli’s zijn daarbij omgekomen. Is het vreemd dat de Joden daar nu genoeg van hebben?

   Een bedacht plan...   

Israëlische troepen komen tot heel dicht bij Suezkanaal. Ze gebruiken zelfs hun vliegtuigen om Egyptische telefoonlijnen door te snijden met vleugels en propellers! De Egyptenaren denken eerst dat de Israëli’s op zoek zijn naar terroristen. Maar dan - als het te laat is - beseffen ze dat al een flink deel van de Sinaï door de vijand is bezet.

► Acties van de Engelsen in Egypte, bij het Suezkanaal

De ‘truc’ was nu dat de Engelsen en Fransen de strijdende partijen zouden oproepen om met de vijandelijkheden te stoppen. Een van tevoren bedacht plan! De Egyptenaren zouden dat (dachten ze) zeker niét doen. Nu kunnen ze ingrijpen om (zogenaamd) het Suezkanaal te ‘beschermen’ Ook de Amerikanen zijn bezorgd: de olie! Ze willen de goede verhouding met de Arabieren in stand houden. Daarom oefenen ze druk uit op Israël: de operatie moet stoppen! De oorlog duurt ongeveer een week. Israël verovert de Sinaï en de Gazastrook.

   Veiligheid voor Israël   

Sommige landen zijn erg verontwaardigd over de actie van Israël. Vooral Rusland laat bedreigende taal horen. Dit land stelt zelfs voor om de strijd tegen de Engelsen en Fransen aan te binden! Dat is toch wel bijzonder: Rusland is kort daarvoor zélf Hongarije binnengevallen!

Wat nu? Israël heeft veel belang bij veiligheid. Toch: enkele maanden later trekt Israël zich terug uit vrijwel de hele Sinaï. Later ook uit de Gazastrook. Om de rust in die gebieden te bewaren wordt hun plaats ingenomen door manschappen van de vredesmacht van de Verenigde Naties.
Egypte lijkt het allemaal wel goed te vinden. Maar de opbouw van de legers in het gebied gaat door. Desondanks: ongeveer tien jaar lang heeft Israël weinig last van ongeregeldheden aan zijn westgrens. Het gaat goed met de jonge staat...